Công nghiệp đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân với những đặc điểm sau:
Sản xuất ra một khối lượng của cải vật chất rất lớn
Công nghiệp tạo ra một lượng lớn các sản phẩm vật chất.
Cung cấp tư liệu sản xuất và cơ sở vật chất kĩ thuật
Công nghiệp cung cấp hầu hết các tư liệu sản xuất và xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật cho tất cả các ngành kinh tế.
Tạo ra sản phẩm tiêu dùng nhằm nâng cao đời sống xã hội
Công nghiệp tạo ra các sản phẩm tiêu dùng nhằm nâng cao đời sống xã hội.
Thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành kinh tế khác
Công nghiệp thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành kinh tế khác, tạo điều kiện khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên, mở rộng sản xuất và thị trường lao động, tạo việc làm, tăng thu nhập và củng cố an ninh quốc phòng.
Đánh giá trình độ phát triển của một quốc gia
Công nghiệp được sử dụng là chỉ tiêu để đánh giá trình độ phát triển của một quốc gia.
Đặc điểm của sản xuất công nghiệp
Sản xuất công nghiệp gồm hai giai đoạn
Giai đoạn 1: Tác động vào đối tượng lao động để tạo ra nguyên liệu.
Giai đoạn 2: Chế biến nguyên liệu để tạo ra tư liệu sản xuất và vật phẩm tiêu dùng. Cả hai giai đoạn đều sử dụng máy móc.
Tính tập trung cao độ
Sản xuất công nghiệp có tính tập trung cao độ, đòi hỏi nhiều kỹ thuật và lao động trên một diện tích nhất định để tạo ra khối lượng sản phẩm.
Phân loại công n ghiệp
Công nghiệp có thể được phân loại dựa vào:
Tính chất tác động vào đối tượng lao động: công nghiệp khai thác và công nghiệp chế biến.
Công dụng kinh tế của sản phẩm: công nghiệp nặng (nhóm A) và công nghiệp nhẹ (nhóm B).
Vai trò và đặc điểm của công nghiệp
Các nhóm công nghiệp
Nhóm A – Công nghiệp nặng: Sản phẩm phục vụ cho sản xuất.
Nhóm B – Công nghiệp nhẹ: Sản phẩm phục vụ cho tiêu dùng và đời sống của con người.
Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố công nghiệp
Vị trí địa lý, tự nhiên, kinh tế, chính trị
Vị trí địa lý gần biển, sông, đầu mối giao thông vận tải và đô thị sẽ ảnh hưởng đến việc lựa chọn các nhà máy, khu công nghiệp, khu chế xuất và cơ cấu ngành công nghiệp.
Nhân tố tự nhiên
Nhân tố tự nhiên là yếu tố quan trọng, góp phần tạo nên thuận lợi hoặc gây khó khăn cản trở cho sự phát triển công nghiệp.
Khoáng sản
Khoáng sản chi phối quy mô, cơ cấu và tổ chức các xí nghiệp công nghiệp.
Khí hậu và nước
Khí hậu và nước tác động trực tiếp và gián tiếp tới sự phát triển công nghiệp.
Đất
Đất là mặt bằng để xây dựng xí nghiệp công nghiệp.
Rừng và biển
Rừng và biển cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp.
Nhân tố kinh tế – xã hội
Dân cư và lao động
Trình độ lao động cho phép phát triển và phân bố các ngành công nghiệp phù hợp.
Tiến bộ khoa học – kĩ thuật
Tiến bộ khoa học – kĩ thuật cho phép khai thác, sử dụng tài nguyên và phân bố các ngành công nghiệp hợp lý, nâng cao năng suất và chất lượng.
Thị trường
Thị trường tác động tới hướng chuyên môn hóa sản phẩm.
Cơ cở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật
Cơ cở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật tạo cơ sở cho sự phát triển công nghiệp.
Đường lối chính sách
Đường lối chính sách định hướng và chỉ đạo chiến lược phát triển công nghiệp.
Bài viết trên mang lại thông tin hữu ích về vai trò và đặc điểm của công nghiệp cũng như các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố công nghiệp.
