Sinh sản hữu tính ở thực vật là gì
Sinh sản hữu tính ở thực vật là một kiểu sinh sản trong đó giao tử đực và giao tử cái hợp nhất để tạo thành hợp tử phát triển thành cơ thể mới. Đây là quá trình có các đặc trưng sau:
Hình thành và hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái
Quá trình này bao gồm quá trình hình thành và hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái .
Trao đổi và tái tổ hợp của 2 bộ gen
Sinh sản hữu tính liên quan đến sự trao đổi và tái tổ hợp của 2 bộ gen từ giao tử đực và giao tử cái.
Gắn liền với quá trình giảm phân tạo giao tử
Sinh sản hữu tính luôn đi kèm với quá trình giảm phân tạo giao tử .
Ưu thế của sinh sản hữu tính so với sinh sản vô tính
Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau đối với môi trường sống: Sinh sản hữu tính giúp thế hệ sau có khả năng thích nghi tốt hơn với môi trường sống luôn biến đổi.
Tạo sự đa dạng di truyền: Sinh sản hữu tính đóng góp vào việc tạo ra sự đa dạng di truyền, cung cấp nguồn vật liệu phong phú cho chọn lọc tự nhiên và tiến hóa.
Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa
Cấu tạo của hoa
Hoa bao gồm cuống hoa, đế hoa, đài hoa, tràng hoa, nhị và nhụy.
Hình thành hạt phấn
– Tế bào mẹ (2n) trong bao phấn thực hiện quá trình giảm phân tạo thành 4 tế bào con (n) (bào tử đực). Các tế bào con tiếp tục thực hiện nguyên phân tạo thành các hạt phấn (thể giao tử đực).
– Mỗi hạt phấn gồm 2 tế bào: Tế bào bé (tế bào sinh sản) và tế bào lớn (tế bào ống phấn).
Hình thành túi phôi
– Tế bào mẹ (2n) trong bầu nhụy thực hiện quá trình giảm phân tạo thành 4 tế bào con (đại bào tử đơn bội), sau đó 3 tế bào tiêu biến chỉ còn lại 1 đại bào tử. Đại bào tử tiếp tục thực hiện nguyên phân để hình thành túi phôi hay thể giao tử (gồm 7 tế bào với 8 nhân).
Quá trình thụ phấn và thụ tinh
Thụ phấn
– Thụ phấn là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến núm nhụy, sau đó hạt phấn nảy mầm trên núm nhụy.
– Có 2 hình thức thụ phấn là: Tự thụ phấn và thụ phấn chéo.
– Thực vật hạt kín thụ phấn nhờ gió hoặc nhờ côn trùng.
Thụ tinh ở thực vật hạt kín
Thụ tinh là quá trình hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào trứng trong túi phôi để hình thành hợp tử (2n), khởi đầu cho phôi của cá thể mới. Quá trình thụ tinh diễn ra như sau:
Quá trình thụ tinh kép: Khi ống phấn sinh trưởng xuyên qua vòi nhụy, vào túi phôi và giải phóng 2 nhân (2 giao tử). Một nhân hợp nhất với tế bào trứng tạo thành hợp tử (2n), nhân còn lại kết hợp với nhân lưỡng bội (2n) ở trung tâm tạo thành nhân tam bội (3n) phát triển thành nội nhũ để cung cấp dinh dưỡng cho phôi phát triển sau này.
Thụ tinh kép chỉ tồn tại ở thực vật hạt kín.
Quá trình hình thành hạt
Sau quá trình thụ tinh, noãn đã thụ tinh (chứa hợp tử và tế bào tam bội) phát triển thành hạt. Hợp tử phát triển thành phôi, trong khi tế bào tam bội phân chia tạo thành khối đa bào giàu chất dinh dưỡng được gọi là nội nhũ (phôi nhũ).
Có 2 loại hạt: Hạt có nội nhũ (cây 1 lá mầm) và hạt không nội nhũ (cây 2 lá mầm).
Quá trình hình thành quả
Quả là kết quả của sự phát triển của bầu nhụy. Quả có thể được hình thành qua hai cách: Quả đơn tính và quả kép tính. Quá trình chín của quả bao gồm những biến đổi về mặt sinh lí, sinh hóa làm cho quả chín có độ mềm, màu sắc, hương vị hấp dẫn thuận lợi cho sự phán tán của hạt.
Các câu hỏi thường gặp về sinh sản hữu tính ở thực vật:
Sinh sản hữu tính ở thực vật có những lợi ích gì?
Sinh sản hữu tính ở thực vật tạo ra sự đa dạng di truyền, giúp thích nghi với môi trường thay đổi và phát triển các đặc điểm mới.
Thực vật có cách nào khác để sinh sản ngoài sinh sản hữu tính?
Có, thực vật cũng có khả năng sinh sản không hữu tính bằng cách sử dụng sinh sản vô tính, như chồi, củ, hạt và phân bào.
Tại sao sinh sản hữu tính lại liên quan đến sự trao đổi gen ?
Sự trao đổi gen giữa giao tử đực và giao tử cái tạo ra sự kết hợp đa dạng gen, góp phần vào sự đa dạng di truyền và sự thích ứng của các thực vật trong môi trường khác nhau.
Hy vọng bài viết này cung cấp cho bạn thông tin hữu ích về sinh sản hữu tính ở thực vật hạt kín.
