Định nghĩa và phân loại

Phenol là một hợp chất hữu cơ có trong phân tử có nhóm -OH liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon của vòng benzen. Có thể phân loại phenol thành phenol đơn chức và phenol đa chức, tùy thuộc vào số lượng nhóm -OH có trong phân tử.

Phenol đơn chức

Phân tử chỉ có một nhóm -OH phenol.
Ví dụ: Phenol đơn chức 1, Phenol đơn chức 2

Phenol đa chức

Phân tử có hai hay nhiều nhóm -OH phenol.
Ví dụ: Phenol đa chức 1, Phenol đa chức 2

Cấu tạo

Phenol có công thức phân tử C6H6O và có công thức cấu tạo C6H5OH. Dạng đặc của phân tử phenol được mô hình hoá như sau:

Mô hình phân tử phenol dạng đặc: [Insert image or description of the solid molecular structure of phenol]
Mô hình phân tử phenol dạng rỗng: [Insert image or description of the hollow molecular structure of phenol]

Tính chất vật lí

Ở điều kiện thường, phenol là chất rắn, không màu và có nhiệt độ nóng chảy là 43°C. Phenol có tính độc và gây bỏng da khi tiếp xúc trực tiếp. Nó hòa tan ít trong nước lạnh, nhưng hòa tan nhiều hơn trong nước nóng và etanol.

Tính chất hoá học

Tính chất axit

Phenol có tính axit rõ rệt, nhưng là một axit rất yếu. Nó không làm đổi màu giấy quỳ tím và bị CO2 đẩy ra khỏi muối phenolat.

Ví dụ phản ứng:

2C6H5OH + 2Na → 2C6H5ONa + H2
C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O
C6H5ONa + CO2 + H2O → C6H5OH + NaHCO3

Phản ứng của Phenol trong vòng Benzen

Phenol, một hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C6H6O, tham gia vào các phản ứng quan trọng trong vòng Benzen. Một số phản ứng quan trọng bao gồm:

Tác dụng với Brom: Khi nước brom được thêm vào dung dịch phenol, hình thành kết tủa trắng của 2,4,6-tribromphenol. Phenol cũng có khả năng tham gia vào phản ứng cộng hidro tạo thành xiclohaxenol.
Phản ứng: C6H5-OH + 3H2 → C6H11OH (catalyzed by Ni)

Điều chế phenol trong công nghiệp

Phenol được điều chế trong công nghiệp thông qua quá trình oxi hóa cumen bằng oxi không khí, sau đó thuỷ phân trong dung dịch H2SO4 loãng. Sản phẩm thu được gồm phenol và axeton. Ngoài ra, phenol cũng có thể được điều chế từ benzen.

Quá trình điều chế từ benzen:

Benzen → C6H5Br
C6H5Br → C6H5ONa
C6H5ONa → C6H5OH

Ứng dụng của Phenol

Phenol là một nguyên liệu quan trọng trong sản xuất nhựa phenol-formaldehyde hoặc poli(phenol-formaldehyde), được sử dụng trong chế tạo các sản phẩm dân dụng. Nó cũng được sử dụng trong sản xuất nhựa urea-formaldehyde, keo dán gỗ, kim loại, sành, sứ, v.v.

Ngoài ra, phenol còn được sử dụng trong sản xuất nhuộm, thuốc nổ (2,4,6-trinitrophenol), chất diệt cỏ 2,4-D, chất di ệt nấm mốc (nitrophenol) và nhiều ứng dụng khác.

Hy vọng bài viết này đã mang lại cho bạn những thông tin hữu ích về phenol.